W Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu odbyła się konferencja naukowa pt. „Od I Kadrowej do Armii Krajowej” zorganizowana przez Zakład Współczesnej Myśli Społeczno-Politycznej.
Zakład Współczesnej Myśli Społeczno-Politycznej Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu 17 maja 2014 roku w auli WSKSiM zorganizował konferencję naukową pt. Od I Kadrowej do Armii Krajowej. Wydarzenie było poświęcone dwóm pokoleniom Polaków, którzy walczyli o niepodległość Polski pod koniec XIX i na początku XX wieku. Należeli do nich nie tylko żołnierze, ale również wielcy historycy, pisarzy oraz osoby duchowne.
Pierwszy wykład o. dra Macieja Sadowskiego CSsR, wykładowcy Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie zatytułowany Żołnierze w habitach męczennicy przemienienia dotyczył martyrologii polskich redemptorystów w czasie Powstania Warszawskiego. Prelegent przedstawił historię zakonu Redemptorystów na warszawskiej Woli przy ul. Karolkowej, który w czasie powstania został zajęty przez żołnierzy AK dla celów wojskowych. Po wybuchu powstania zakonnicy do ostatnich chwil życia wspierali lokalną ludność, opatrywali rannych, spowiadali wiernych i sprawowali eucharystię. 6 sierpnia 1944 roku oddziały hitlerowców zajęły budynek klasztoru wyprowadzając wszystkich duchownych, którzy się w nim ukrywali. Wszystkich Redemptorystów razem z przełożonym zgromadzenia o. Józefem Kanią zabito strzałem w tył głowy. Do końca powstania oddziały SS wymordowały w ten sam sposób 50 tysięcy mieszkańców warszawskiej Woli. Wykład został wzbogacony o prezentację oraz materiał filmowy dotyczący omawianego tematu.
Drugim prelegentem był prof. Mieczysław Ryba, wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który mówił o miejscu kościoła katolickiego w odrodzonym państwie polskim po I wojnie światowej. Profesor podkreślił, że Kościół Katolicki w przekonaniu duchownych i polityków był fundamentem obrony przed bolszewizmem oraz nieodłącznym elementem w budowaniu państwa polskiego. Prelegent przekonywał, iż władza II Rzeczpospolitej była świadoma tego, że Kościół Katolicki jest niezbędny do budowania ładu w Polsce. Całą myśl wykładu wyraził w słowach biskupa Fulmana: Duch katolicyzmu i polskości jest na śmierć i życie związany.
Drugą część konferencji rozpoczął wykład prof. dr hab. Wiesława Wysockiego, wykładowcy Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wystąpienie było elementem sporu o stosunek Józefa Piłsudskiego do wiary katolickiej, a dokładnie podejmowało temat kultu Marszałka do Matki Boskiej. Życie i postępowanie Józefa Piłsudskiego do dziś budzi wiele kontrowersji. Z tego względu, że Marszałek osobiście zakazał komentowania pojawiających się na jego temat informacji, trudno jest się czasem zorientować, które elementy jego biografii zostały celowo spreparowane by mu zaszkodzić. Ponad to, Józef Piłsudski był osobą bardzo skrytą i powściągliwą, dlatego nigdy nie afiszował się religijnością, co nie znaczyło że religijny nie był. Pochodził z rodziny katolickiej o patriotycznych tradycjach. Niestety, powiązania w młodości z socjalizmem na pewien czas odsunęły go od religii. W roku 1899, w celu zawarcia związku małżeńskiego z Marią Juszkiewicz, o którą rywalizował z Romanem Dmowskim, Piłsudski przeszedł na wiarę ewangelickoaugsburską (protestantyzm). W 1921 roku, po śmierci Marii Piłsudskiej, Marszałek powrócił do wiary rzmskokatolickiej, by w tym samym roku poślubić Aleksandrę Szczerbińską. Choć historycy często określają Piłsudskiego jako agnostyka lub człowieka obojętnego na wiarę w Boga, on sam wielokrotnie publicznie dawał wyraz swojemu przywiązaniu do Matki Bożej Ostrobramskiej. 19 kwietnia 1919 roku pozostawił w Ostrej Bramie, gdzie często bywał, tabliczkę pamiątkową ze słowami: Matko dziękuje Ci za Wilno. Rodzina, przyjaciele i współpracownicy Marszała wielokrotnie podkreślają w swoich wspomnieniach jego ogromne przywiązanie do wizerunku Matki Boskiej Ostrobramskiej, który zawsze miał przy sobie. Przed podjęciem ważnych decyzji za każdym razem modlił się do Matki Boskiej Ostrobramskiej oddając się w Jej opiekę. Choć Józef Piłsudski zabrał tajemnice swojej duszy do grobu, wiele razy dał świadectwo honorowego i bezkompromisowego oddania w walce o tradycje i tożsamość polskiej kultury, której symbolem jest Niepokalana. 11 listopada 2014 roku, przed wejściem do Kaplicy Cudownego Obrazu na Jasnej Górze ma stanąć pomnik Józefa Piłsudskiego, co zdaniem prof. Wysockiego będzie najlepszym dowodem, że był on Maryjnym Marszałkiem.
Jedną z prelegentek na konferencji była absolwentka Wyższej Szkoły Kultury społecznej i medialnej w Toruniu, mgr Katarzyna Mikos, która zaprezentowała wizje niepodległej Rzeczpospolitej w publicystyce polskiego wychodźstwa na zachodzie Europy w czasie II wojny światowej. Na łamach emigracyjnych pism podkreślano odwagę oraz niezłomna postawę w walce z okupantami, podniesiono problem klęski września 1939 roku, szczególnie ważna sprawa było ustalenie wschodnich granic Polski, podkreślając ich ogromne znaczenie. Zadaniem emigracyjnych publicystów było również podkreślanie nieustannego zagrożenia ze strony Niemiec i nawoływanie do ich pacyfikacji i rozbrojenia. Celem polskiego wychodźstwa było dążenie do odbudowania nowej, niepodległej i demokratycznej Polski, odzyskanie przedwojennych granic oraz kształtowanie nowej kultury w łączności z narodami całej Europy. Niestety, rzeczywistość powojenna zniweczyła te wszystkie plany. Związek Radziecki ustanowił nowe, komunistyczne władze, które z Moskwy kierowały dalszymi losami państwa polskiego i Polaków.
Podsumowaniem i zakończeniem konferencji było wystąpienie dr Macieja Wojtackiego, wykładowcy Wyższej Szkoły Kultury społecznej i medialnej w Toruniu, głównego inicjatora i organizatora spotkania. Prelegent odniósł się do pokoleń niepokornych i niezłomnych Polaków, którzy całe swoje życie poświęcili walce o wolność i niepodległość Polski. Podkreślił on, że każde z tych pokoleń inicjowało ważne wydarzenia w Polsce, począwszy od Konstytucji 3 Maja, przez powstania, organizacje niepodległościowe oraz walkę z hitlerowskim najeźdźcą i sowieckim okupantem. Powstała w ten sposób tradycja obyczajowa stała się spuścizna narodowa przekazywaną kolejnym pokoleniom. Najważniejsza dla niepokornych pokoleń była walka o niepodległość Ojczyzny, co w swoich słowach zawarł C.K. Norwid: Polska to nasz zbiorowy obowiązek. Dr Maciej Wojtacki podkreślił, że dzisiejsze pokolenie JPII ma szansę odbudować przerwaną przez II wojnę światową sztafetę pokoleń, a Ci, którzy nazwani zostali przez historie wyklętymi na nowo mogą stać się niezłomnymi.
Karolina Wysocka, Magdalena Palembas
